Οι χειρουργικές επεμβάσεις ολικής αρθροπλαστικής γόνατος και ισχίου αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο τα τελευταία 20 έτη , λόγω του γεγονότος ότι ο μέσος όρος επιβίωσης των ανθρώπων έχει αυξηθεί (77 έτη για άντρες και 82 για γυναίκες).
Στη βαριά αρθρίτιδα των μεγάλων αρθρώσεων σε ανθρώπους άνω των 65 ετών, οι αρθροπλαστικές δίνουν ποιότητα ζωής, εξαφανίζουν το πόνο και αποκαθιστούν τη λειτουργικότητα της άρθρωσης στις ηλικίες αυτές. Για αυτό άλλωστε θεωρείται το gold standard στην αρθρίτιδα σταδίου 3 ή 4.
Επίσης, πολλές φορές κάποιοι ασθενείς νεότερης ηλικίας, λόγω καταγμάτων ενδοαρθρικών κοτύλης ή κεφαλής μηριαίου [υποκεφαλικό] (για ισχίο) ή αντίστοιχα κατάγματα κνημιαίου plateau ή διαυπερκονδύλιο μηριαίου (για γόνατο) αναγκάζονται να υποβληθούν πριν την ηλικία των 65 ετών σε αρθροπλαστική επέμβαση, οπότε η τεχνητή αυτή άρθρωση με ένα μέσο όρο ζωής τα 20 έτη, κάποια στιγμή θα χαλαρώσει ή θα φθαρεί. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια μιλάμε για αρθροπλαστικές 4ης και 5ης γενιάς με περισσότερο ποιοτικά μέταλλα και μεγαλύτερης αντοχής, δεν έχει φτιαχτεί η τέλεια τεχνητή άρθρωση με ζωή αιώνια και χωρίς φθορά, οπότε με το πέρασμα των ετών ακολουθεί η χαλάρωση της αρθροπλαστικής που φέρνει πόνο και χρειάζεσαι αναθεώρηση (revision).
Άλλοι λόγοι χαλάρωσης μιας αρθροπλαστικής είναι: τα προϊόντα φθοράς των υλικών, η φλεγμονή, η κακή τοποθέτηση στο πρώτο χειρουργείο, η φθορά από τη μεριά του ασθενούς (υπέρχρηση), σακχαρώδης διαβήτης (φλεγμονή), λήψη κορτιζόνης, οστεοπόρωση κ.α.
Η σωστή τοποθέτηση των υλικών κατά την αρχική επέμβαση λοιπόν (σημαντική χειρουργική εμπειρία και με χρήση navigation συστήματα ή ρομποτικά), και η εφαρμογή όλων των πρωτοκόλλων σε θέματα προεγχειρητικής αντιβιοτικής χημειοπροφύλαξης, όπως και χειρουργική επέμβαση σε κέντρα με αποστειρωμένο περιβάλλον χειρουργείου, και διαρκείς ελέγχους και πιστοποιήσεις, εξασφαλίζουν στον/στην ασθενή ένα άρτιο χειρουργικό αποτέλεσμα. Στην περίπτωση κακής τοποθέτησης των προθέσεων, δημιουργούνται μηχανικά προβλήματα, τα οποία μαζί με τη χαλάρωση ή φθορά από τα προϊόντα κακής τριβής της πρόθεσης, αποτελούν μία από τις συνηθέστερες αιτίες για αναθεώρηση (Εικόνες 1,2,3). Η τακτική μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς ανά έτος έχει ιδιαίτερη σημασία για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.
Οι ασθενείς που εμφανίζουν χαλάρωση της πρόθεσης είτε στο γόνατο είτε στο ισχίο, παραπονούνται για πόνο στην άρθρωση κατά τις κινήσεις, πόνο που τους αναγκάζει να περιορίζονται σε δραστηριότητες, σε βάδιση μεγάλων αποστάσεων, ακόμα και στις καθημερινές τους απλές αναγκαίες δραστηριότητες. Στην άρθρωση του γόνατος πολλές φορές έχουμε και οίδημα, αλλά το χαρακτηριστικό είναι ο πόνος στο μηρό ή και στη βουβωνική χώρα για το ισχίο. Ακτινογραφικά ο γιατρός παρατηρεί τις ζώνες οστεόλυσης (χαλαρώνει η πρόθεση ανάμεσα στο οστό και την πρόθεση, ή ανάμεσα στο τσιμέντο και την πρόθεση) (Εικόνα 1). Ανάλογα με το βαθμό οστεόλυσης χρειάζεται και τρισδιάστατη απεικόνιση με αξονική τομογραφία για διερεύνηση των οστικών ελλειμάτων και θέση πρόθεσης (ειδικά σε κακή αρχική τοποθέτηση) (Εικόνες 2,3). Επίσης πολλές φορές σε περίπτωση φλεγμονώδους υπόβαθρου, θα χρειαστούν δείκτες φλεγμονής (Γεν Αίματος, ΤΚΕ και CRP, ινωδογόνο) και σπινθηρογράφημα οστών 3 φάσεων ή με σημασμένα λευκά).
Μετά την απόφαση για αναθεώρηση χρειάζεται μελέτη από τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό (μελέτη τύπου πρόθεσης, οστικών ελλειμάτων, κατάσταση μαλακών μορίων και συνδέσμων) και επικοινωνία με τις κατάλληλες εταιρείες ορθοπαιδικών αρθροπλαστικών υλικών για παραγγελία των κατάλληλων προθέσεων και εργαλείων. Η αναθεώρηση (revision) της ολικής αρθροπλαστικής του ισχίου και του γόνατος είναι μία δύσκολη και απαιτητική επέμβαση, γι’ αυτό και δεν την πραγματοποιούν όλοι οι Ορθοπαιδικοί. Η επιτυχία της επέμβασης προϋποθέτει ιδιαίτερες γνώσεις και τεχνικές, καθώς και μεγάλη χειρουργική εμπειρία, γι’ αυτό καλό είναι να διενεργείται από πεπειραμένους γιατρούς με ειδική ομάδα (βοηθών χειρουργείου, αναισθησιολόγου, εργαλειοδότριας) και πλήρως καταρτισμένους.
Οι προσπελάσεις που επιλέγονται είναι οι ίδιες με τις κλασικές επεμβάσεις, όσο γίνεται πιο αναίμακτες και ελάχιστα επεμβατικές (Εικόνα 4), αν και συνήθως ο έμπειρος χειρουργός είναι προετοιμασμένος για όποια κατάσταση χρειαστεί μέσα στη χειρουργική αίθουσα και έχοντας πάντα στο μυαλό του plan A, B, C κτλ. Οι προθέσεις που χρησιμοποιούνται είναι άλλου τύπου με εξαιρετικά αποτελέσματα, αλλά χρειάζονται να πληρωθούν τα οστικά κενά με μοσχεύματα ή τσιμέντο ή μεγαλύτερες προθέσεις ή συνδεδεμένες προθέσεις για το γόνατο κυρίως με ειδικούς κώνους, long stem κ.α (Εικόνες 5,6).
Τα ποσοστά επιτυχίας σε εξειδικευμένα κέντρα αγγίζουν το 85-92%!
