Το άλγος του ισχίου – ειδικά σε νεαρής ηλικίας ασθενείς – αποτελεί πρόκληση για τον ορθοπαιδικό χειρουργό. Η άρθρωση του ισχίου είναι εν τω βάθει άρθρωση και καλύπτεται από μεγάλες μυϊκές ομάδες, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντιληφθεί ο ασθενής – κάποιες φορές ούτε και ο μη εξειδικευμένος ορθοπαιδικός – οίδημα στην άρθρωση ή ύδραθρο, οπότε χρειάζονται απεικονιστικά μέσα όπως υπέρηχος ισχίου ή μαγνητική τομογραφία με ενδαρθρικό σκιαγραφικό (αρθρογράφημα) προκειμένου να υπολογιστεί η ποσότητα του υγρού και να βρεθεί η παθολογία του ισχίου.
Στοιχεία από το ιστορικό του ασθενούς είναι ιδιαίτερα σημαντικά σχετικά με πρόσφατο τραυματισμό του ισχίου, ιστορικό αναπτυξιακής δυσπλασίας ή επιφυσιολίσθησης σε παιδική ηλικία, ή με παράγοντες κινδύνου για οστεονέκρωση της μηριαίας κεφαλής (όπως για παράδειγμα λήψη κορτιζόνης σε μεγάλες δόσεις για μήνες).
Το επάγγελμα του ασθενούς μπορεί να κρύβει παράγοντες κινδύνου για το ισχίο (δύτες ή πιλότοι) ή να προδιαθέτει σε ορισμένη παθολογία όπως είναι το σύνδρομο κοτυλομηριαίας προσκρουσης σε νέους χορευτές ή αθλητές λόγω ακραίων θέσεων υπέρκαμψης και υπερέκτασης του ισχίου ή συχνών μικρο-τραυματισμών λόγω έντονων δραστηριοτήτων με μεγάλη συμμετοχή της άρθρωσης του ισχίου.
– Σημείο πρόσκρουσης: σε ύπτια θέση του ασθενούς, η προσαγωγή ενός ισχίου σε κάμψη και έσω στροφή προκαλεί πόνο.
– FABER test (Flexion Abduction External Rotation).
– Οπίσθιας και κάτω πρόσκρουσης test: με το ισχίο σε υπερέκταση (από τη μέση και κάτω ο ασθενής είναι εκτός εξεταστικής κλίνης) η παθητική έξω στροφή του ισχίου προκαλεί πόνο.
Παρά την εξέλιξη στην απεικονιστική ακτινολογία με την αξονική και τη μαγνητική τομογραφία, οι απλές ακτινογραφίες του ισχίου σε δύο λήψεις face & profil παραμένουν το golden standard στην καθημέρα πράξη, δίνοντας πολλές πληροφορίες σχετικά με την παθολογία του ισχίου.
Στις απλές ακτινογραφίες αξιολογούμε:
Η μαγνητική τομογραφία αποτελεί τη βασική εξέταση εκλογής στις δύσκολες περιπτώσεις παθολογίας του ισχίου, όπως είναι η ρήξη επιχειλίου χόνδρου, τα ελεύθερα ενδαρθρικά χόνδρινα σωμάτια και η οστεονέκρωση της μηριαίας κεφαλής
Σήμερα η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιείται επιπλέον κατά κόρον (με αρθρογράφημα ή χωρίς) στις δύσκολες περιπτώσεις, όπως είναι η αρχόμενη αρθρίτιδα σε νέους ασθενείς, η κοτυλομηριαία πρόσκρουση, η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου, οι χόνδρινες βλάβες του ισχίου προκείμενου να δώσει επιπλέον πληροφορίες στον ορθοπαιδικό για την έκταση των χόνδρινων ελλειμμάτων, ή το βαθμό ρήξης του επιχείλιου χόνδρου και την έκταση αυτού. Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης, όπως για παράδειγμα αρθροσκοπική τεχνική ή ανοικτή χειρουργική τεχνική.
Η εξέλιξη στην τεχνική της αρθροσκόπησης την τελευταία εικοσαετία, όπως και η βοήθεια των νέων απεικονιστικών μεθόδων (όπως του μαγνητικού αρθρογραφήματος) οδήγησε τους ορθοπαιδικούς χειρουργούς στην κατανόηση και ακολούθως στην αντιμετώπιση δύσκολων παθολογικών καταστάσεων του ισχίου, ιδιαίτερα σε νέους ασθενείς, όπως είναι η ρήξη ή η αποκόλληση του επιχειλίου χόνδρου, ή τα ενδαρθρικά ελεύθερα χόνδρινα τμήματα της κεφαλής του ισχίου με μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο την αρθροσκόπηση.
Η εξέλιξη στα αρθροσκοπικά εργαλεία και στις χρησιμοποιούμενες πύλες εισόδου για την άρθρωση του ισχίου (χωρίς τομές – η άρθρωση δεν «ανοίγεται» όπως παλαιότερα, αλλά εισερχόμαστε από 2 ή 3 οπές 3-4 χιλιοστών) έχει οδηγήσει στην αύξηση των αρθροσκοπήσεων του ισχίου. Μεμονωμένες προσπάθειες αρθροσκόπησης του ισχίου περιγράφονται από το 1939. Ο Τ. Boyer εξέλιξε μάλιστα την τεχνική της αρθροσκόπησης του ισχίου, αποφεύγοντας τη χρήση έλξης στο σκέλος για την αντιμετώπιση της παθολογίας του περιφερικού διαμερίσματος του ισχίου.
Η αρθροσκόπηση του ισχίου είναι τεχνικά απαιτητική επέμβαση λόγω του ότι πρόκειται για εν τω βάθει άρθρωση (μεγάλες μυϊκές ομάδες περιβάλλουν τον αρθρικό θύλακο). Σε σχέση με τις ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις του ισχίου, η αρθροσκόπηση παρουσιάζει πολύ μικρότερη νοσηρότητα και ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση.
