Θεραπείες αρχέγονων κυττάρων

Η θεραπεία κυττάρων επεξεργασμένα από το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα, αποτελεί μία αρκετά πρόσφατη προσέγγιση της τελευταίας δεκαετίας, η οποία εφαρμόζεται σε ποικίλους τομείς της ιατρικής, όπως ορθοπεδική, δερματολογία, πλαστική χειρουργική, νευρολογία, καρδιοχειρουργική. Ανήκει στις ορθοβιολογικές θεραπείες (orthobiologics) της αναγεννητικής ιατρικής και τα τελευταία χρόνια αρχίζει να χρησιμοποιείται ευρέως στην καθημερινότητα της Ορθοπαιδικής Τραυματολογίας, των Αθλητικών κακώσεων και της Αθλιατρικής.

Για να γίνει απόλυτα κατανοητός ο ρόλος και η σημασία της θεραπείας  κυττάρων επεξεργασμένα από το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα, θα ήταν χρήσιμο να καταλάβουμε ποια είναι η σύστασή των, και ποιος ο μηχανισμός δράσης τους στην παθολογία των αρθρώσεων και των τενόντων. Η όλη ιδέα, που περιεγράφηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 1970, στηρίζεται στη φυσική ικανότητα των κυττάρων του αίματος και των συστατικών τους να επιδιορθώνουν βλάβες. Τα εξελιγμένα τεχνικά σύγχρονα μηχανήματα και φίλτρα μας παρέχουν υψηλής ποιότητας διαλύματα με αρχέγονα κύτταρα πλέον σήμερα.

Ένα τυπικό δείγμα αίματος αποτελείται από πλάσμα (55%) και έμμορφα συστατικά (45%), τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Από τα έμμορφα συστατικά το 93% αποτελούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, το 6% τα αιμοπετάλια και το 1% τα λευκά αιμοσφαίρια. Το αιμοπεταλιακό πλάσμα από το περιφερικό αίμα είναι ένα αυτόλογο (από τον οργανισμό μας) κλάσμα του αίματος με υψηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων. Πρόκειται για αυτόλογη συγκέντρωση ανθρώπινων αιμοπεταλίων που είναι 3 έως 5 φορές μεγαλύτερη από τη φυσιολογική τους συγκέντρωση στο πλήρες αίμα. Τα αιμοπετάλια, μικρά κύτταρα με δισκοειδές σχήμα, σχηματίζονται στο μυελό των οστών και έχουν διάρκεια ζωής 7-10 ημερών.

Η κύρια λειτουργία τους αφορά την αιμόσταση και την πήξη του αίματος. Μετά από έναν τραυματισμό που συνοδεύεται από αιμορραγία, αθροίζονται στην πάσχουσα περιοχή, ενεργοποιούνται και απελευθερώνουν διάφορα πρωτεϊνικά μόρια (αυξητικοί παράγοντες, αγγειογενετικοί παράγοντες, κυτταροκίνες), που διεγείρουν τον καταρράκτη της φλεγμονής και τη διαδικασία επούλωσης. Όλα αυτά τα δραστικά μόρια φυλάσσονται καλά σε ειδικές δομές (κοκκία) στο εσωτερικό των αιμοπεταλίων και εκκρίνονται μετά από ενεργοποίηση. Όταν, λοιπόν, χορηγηθεί εξωγενώς σε μία περιοχή θα οδηγήσει άμεσα στη διέγερσή της, στην αναγέννηση των κυττάρων της και την ταχεία ανάπλασή της.

Η θεραπεία κυττάρων επεξεργασμένα από το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα βασίζεται στην αναστροφή της αναλογίας ερυθρών αιμοσφαιρίων – αιμοπεταλίων, μειώνοντας τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο 5% (τα οποία είναι λιγότερο χρήσιμα στη διαδικασία της επούλωσης) και αυξάνοντας τη συγκέντρωση των αιμοπεταλίων στο 94%, με σκοπό να επιτευχθεί έτσι ένα ισχυρό παρασκεύασμα σε αυξητικούς παράγοντες. Παρότι βιβλιογραφικά έχουν προταθεί διάφοροι τρόποι παρασκευής των, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο παρασκευής του, ώστε να λάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερα αιμοπετάλια τα οποία θα ενεργοποιηθούν μόνο όταν τοποθετηθούν στο κατάλληλο περιβάλλον (το κολλαγόνο των ιστών είναι φυσικός ενεργοποιητής τους), και όχι μηχανικά λόγω της επεξεργασίας του αίματος.

Συγκεκριμένα για τη διαδικασία παρασκευής των κυττάρων επεξεργασμένα από το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα, λαμβάνεται μικρή ποσότητα είτε από το μυελό των οστών (λαγόνιο 60 mL) είτε από το περιφερικό αίμα από τη φλέβα (~15 mL) και τοποθετείται σε ειδικό φιαλίδιο με αντιπηκτικό. Ακολουθεί ήπια ανάδευση και φυγοκέντρηση υπό αυστηρές συνθήκες, αποτέλεσμα της οποίας είναι η συλλογή των αιμοπεταλίων σε μικρό όγκο πλάσματος. Καθώς πρόκειται για κύτταρα που προέρχονται από το ίδιο το άτομο, η σύγχρονη αυτή θεραπεία προσφέρει τα εξής σημαντικά πλεονεκτήματα: δεν τίθεται θέμα μετάδοσης ασθενειών, δεν προκαλεί αλλεργίες, δεν προκαλεί επιπλοκές, και μπορεί να εφαρμοστεί εύκολα και με ασφάλεια σε σύντομο χρονικό διάστημα.