Ο υαλοειδής χόνδρος των αρθρώσεων είναι ο αδιαφανής, λευκός, ελαστικός, λείος, στιλπνός ιστός, ο οποίος καλύπτει τα οστά που σχηματίζουν μία άρθρωση και επιτρέπει την ομαλή, με ελάχιστη τριβή, κίνηση των αρθρικών επιφανειών.
Βασική του λειτουργία είναι η κατανομή των φορτίων («αμορτισέρ») και η μείωση των πιέσεων στο υποχόνδριο οστό. Κατά τη διάρκεια της φόρτισης παραμορφώνεται, και μετά την άρση της πίεσης (εφαρμοζόμενης δύναμης) λαμβάνει πάλι το αρχικό του σχήμα. Ο αρθρικός χόνδρος έχει ιδιότητες που του επιτρέπουν να δέχεται φορτία και να απορροφά κραδασμούς. Το 65-80% του συνολικού όγκου του αρθρικού χόνδρου αποτελείται από νερό, ενώ από το ξηρό βάρος του, το 50% αποτελείται από κολλαγόνο και το υπόλοιπο 50% από χονδροκύτταρα και από άλλες ενώσεις του μεσοκυτταρίου χώρου, όπως πρωτεογλυκάνες, λιπίδια, ανόργανα άλατα. Το πάχος του χόνδρου στις αρθρικές επιφάνειες ποικίλλει από 2-4 mm έως 7-10 mm και μειώνεται με τη γήρανση του οργανισμού.
Ο υαλοειδής χόνδρος τρέφεται με διάχυση από το αρθρικό υγρό. Αυτό παράγεται από τον αρθρικό υμένα και η ποσότητά του σε μια φυσιολογική άρθρωση είναι ελάχιστη. Ο χόνδρος επιπλέον δυστυχώς έχει μικρή αναγεννησιακή ικανότητα σε περίπτωση τραυματισμού.
Ο αρθρικός χόνδρος λοιπόν είναι το «μαξιλάρι» που προστατεύει τα οστά της άρθρωσης. Αν φύγει από το οστούν μεγάλο τμήμα του χόνδρου, τότε έχουμε αρθρίτιδα πλέον στην άρθρωση αυτή. Στην χονδροπάθεια, αρχικά αρχίζει να «μαλακώνει» ο χόνδρος, μετά σχίζεται και ακολουθεί η απογύμνωση του οστού, όπου πλέον μιλάμε για αρθρίτιδα.
Καθημερινά με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, με το διαρκές τρέξιμο προκειμένου να προλάβουμε τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας, με τις αθλητικές δραστηριότητες προκειμένου να γυμνάσουμε το σώμα μας, με τους καθημερινούς μικροτραυματισμούς στα πλαίσια του επαγγέλματός μας (όπως χορευτές, γυμναστές, πρωταθλητισμός σε στίβο ή ρυθμική), όπως και με τα ατυχήματα υψηλής ενέργειας (τροχαία, πτώση εκ ύψους) οι αρθρώσεις μας καταπονούνται. Ιδίως οι αρθρώσεις των κάτω άκρων που δέχονται όλο το σωματικό μας βάρος και ισορροπούμαι σε αυτές, δηλαδή η άρθρωση του αστραγάλου, του γόνατος και του ισχίου υπόκειται σε τραυματισμούς. Ποιος δεν έχει επισκεφτεί ορθοπαιδικό γιατί του «γύρισε» ο αστράγαλος (έπαθε δηλαδή διάστρεμμα) ή του πονάει το γόνατο όταν το λυγίζει ή όταν ανεβοκατεβαίνει σκαλοπάτια μετά από μια στροφική κάκωση;
Οι ασθενείς μετά τραυματισμό μιας άρθρωσης αναφέρουν οίδημα (πρήξιμο) στην άρθρωση, αιματώματα γύρω από τα μαλακά μόρια (τένοντες, μύες, θύλακο), ή περιγράφουν αίσθημα αστάθειας ή έντονο πόνο όταν φορτίζουν το σκέλος (όταν περπατούν ή ανεβαίνουν σκαλοπάτια).
H συντηρητική αντιμετώπιση των χόνδρινων βλαβών έχει θέσει στα αρχικά στάδια της χονδροπάθειας ή στα αρχικά στάδια της αρθρίτιδας εκφυλιστικής ή ρευματολογικής αιτιολογίας και ιδίως σε γευνικευμένη παθολογία. Στις περιπτώσεις εκείνες όπου έχουμε χονδροπάθεια επιγονατίδας από αδυναμία του τετρακεφάλου, χονδροπάθεια αστραγάλου από αρχή συνδρόμου πρόσκρουσης ή αρχόμενη αρθρίτιδα στο ισχίου ή στο γόνατο λόγω γήρατος, η συντηρητική αντιμετώπιση με φυσιοθεραπεία (ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης, υπέρηχα, TENS) ή με ενδαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή πιο πρόσφατα οι ενδαρθρικές εγχύσεις παραγόντων (PRP – platelet rich plasma) ή βλαστοκυττάρων (stem cells) μπορεί να ανακουφίσει προσωρινά ή και να θεραπεύσει σε περιπτώσεις ήπιου ερεθισμού του χόνδρου.
Οι PRP παράγοντες έχουν αντιφλεγμονώδη κυρίως δράση, το υαλουρονικό οξύ μειώνει τις τριβές στην επιφάνεια επαφής του χόνδρου των οστών και αυξάνει τη γλοιότητα της άρθρωσης, ενώ τα βλαστοκύτταρα έχουν εν δυνάμει αναγεννησιακή δράση (αρχέγονα κύτταρα που εν δυνάμει μπορεί να μετατραπούν σε χονδροκύτταρα).
