Τα κατάγματα ισχίου είναι από τα πιο συχνά κατάγματα στην Ορθοπαιδική Χειρουργική και Τραυματολογία σε ανθρώπους πάνω των 65 ετών. Συχνότερα συναντώνται στις γυναίκες έναντι των άντρων σε αναλογία διεθνώς 2:1 έως 8:1. Η υψηλότερη αναλογία στις γυναίκες έχει να κάνει κυρίως με την οστεοπόρωση.
Τα κατάγματα του άνω μέρους του μηριαίου (ισχίου) χωρίζονται σε ενδοαρθρικά (υποκεφαλικά) και εξωαρθρικά (διατροχαντήρια ή υποτροχαντήρια κατάγματα (Εικόνα 1). Ο τύπος του κατάγματος αλλάξει κυρίως μόνο την προσπέλαση και τον τύπο των ορθοπαιδικών υλικών που θα χρειαστούν. Πιο συγκεκριμένα, τα κατάγματα της κεφαλής του μηριαίου (ενδοαρθρικά) αντιμετωπίζονται με αλλαγή της άρθρωσης του ισχίου σε ασθενείς άνω των 65 ετών λόγω του ότι καταστρέφεται η αιμάτωση της κεφαλής από το κάταγμα, οπότε και χρειάζεται αντικατάσταση. Αντιθέτως στα διατροχαντήρια ή υποτροχαντήρια κατάγματα το gold standard είναι η εσωτερική οστεοσύνθεση και η διάσωση της κεφαλής μια και η αιμάτωση δεν επηρεάζεται συνήθως.
Τα κατάγματα αυτά όποιου τύπου και αν είναι, θεωρούνται σοβαρά κατάγματα που προκαλούν έντονο stress στον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και θέλουν άμεσης αντιμετώπισης. Η αντιμετώπιση όπως έχετε ήδη αντιληφθεί είναι χειρουργική εδώ και πολλές δεκαετίες. Η απόφαση να μην χειρουργηθεί ένας ασθενής με κάταγμα ισχίου ενέχει πολλούς κινδύνους (πτώση αιματοκρίτη, κατάκλιση για μήνες, βράχυνση σκέλους, κατακλίσεις, λοιμώξεις αναπνευστικού και ουροποιητικού, θρομβώσεις, πνευμονική εμβολή) με υψηλό ποσοστό νοσηρότητας και θνητότητας. Αντιθέτως η χειρουργική αντιμετώπιση ακόμα και σε ασθενείς με συνοδά προβλήματα υγείας (διαβήτη, υπέρταση, αρρυθμίες, καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια) έχει παρατηρηθεί πώς μειώνει κατά πολύ τη νοσηρότητα και θνητότητα, από μελέτες δεκαετιών δημοσιευμένων διεθνώς.
Στα διατροχαντήρια κατάγματα επομένως (σταθερά ή ασταθή), η πρώτη επέμβαση εκλογής (gold standard) είναι η ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση, μια και πρόκειται για εξωαρθρικά κατάγματα που διατηρούν καλή αιμάτωση στην κεφαλή και το σπογγώδες οστό βοηθά στην πώρωση του κατάγματος. Η χρήση πλάκας σταθερής γωνίας με ολισθαίνοντα ήλο είναι η πιο κλασσική επιλογή και με τις λιγότερες επιπλοκές. Στα ασταθή διατροχαντήρια με συντριβή θέση έχει και η ενδομυελική ήλωση (γ-nail). Αντιθέτως, στα υποκεφαλικά κατάγματα με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία αποτελεί πρώτη εκλογή η αρθροπλαστική ή ημιαρθροπλαστική του ισχίου (αντικατάσταση της άρθρωσης). Σε περιπτώσεις με βαριά συντριβή του ισχίου και καταστροφή του μείζονος τροχαντήρος έχουν αναφερθεί διεθνώς περιορισμένος αριθμός μελετών με περιπτώσεις αρθροπλαστικής με μεγαλύτερο όμως ποσοστό επιπλοκών και θνητότητας, όπως και υψηλότερο κόστος.
Η «χρυσή» πρώτη ώρα προκειμένου ο Ορθοπαιδικός να αντιμετωπίσει τα κατάγματα ισχίου θεωρείται οι πρώτες 24 – 48 ώρες. Το stress του οργανισμού είναι τόσο δυνατό που όσο πιο άμεσα χειρουργηθούν οι ασθενείς, τόσο μειώνεται το ποσοστό επιπλοκών. Οι χειρουργικές προσπελάσεις σήμερα είναι το λιγότερο δυνατό «ατραυματικές». Σκοπός είναι η άμεση κινητοποίηση του ασθενούς από το ίδιο 24ωρο. Η νοσηλεία βραχεία 3-4 ημερών. Στις περιπτώσεις ασθενών με σημαντικά συνοδά προβλήματα υγείας η Κεντρική Κλινική Αθηνών σε άμεση συνεργασία με τους ιατρούς της φροντίζει για την 24ωρη παραμονή του ασθενούς σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα.
Η ομάδα μας σε συνεργασία με τον Ενδοκρινολόγο Συνεργάτη μας πάντα μελετά το θέμα της οστεοπόρωσης στους ασθενείς αυτούς και σε περιπτώσεις ελλιπούς ή απουσίας αγωγής φροντίζει άμεσα την έναρξη θεραπείας, αφού προηγηθεί Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας. Η άμεση αντιμετώπιση λοιπόν των καταγμάτων ισχίου, σε συνάρτηση με την ολιστική αντιμετώπιση του ανθρώπινου οργανισμού μειώνει στο ελάχιστο τις επιπλοκές και σώζει ζωές.